Obowiązki stowarzyszeń i fundacji będących Instytucjami obowiązanymi w myśl. art. 2ust. 1 pkt 21 i 22 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1124 z późn. zm.)
Do obowiązków fundacji i stowarzyszeń będących instytucjami obowiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy należy m.in.:
- wyznaczenie kadry kierowniczej wyższego szczebla odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie (art. 6 ustawy). Poprzez kadrę kierowniczą rozumie się członka zarządu, dyrektora lub pracownika instytucji obowiązanej posiadającego wiedzę z zakresu ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związanego z działalnością instytucji obowiązanej oraz podejmującego decyzje mające wpływ na to ryzyko (art. 2 ust. 2 pkt. 9 ustawy);
- wyznaczenie spośród członków organu zarządzającego fundacji/stowarzyszenia osoby odpowiedzialnej za wdrożenie obowiązków określonych w ustawie (art. 7 ustawy);
- wyznaczenie pracownika zajmującego kierownicze stanowisko w fundacji/ stowarzyszeniu odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności fundacji/ stowarzyszenia (instytucji obowiązanej) oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz instytucji obowiązanej z przepisami ustawy (art. 8 ustawy). Wyznaczony pracownik jest również odpowiedzialny za przekazywanie w imieniu instytucji obowiązanej zawiadomień, o których mowa w art. 74 ust. 1, art. 86 ust. 1, art. 89 ust. 1 i art. 90 ustawy;
- identyfikacja i ocena ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu odnoszącego się do działalności fundacji/stowarzyszenia, z uwzględnieniem czynników ryzyka dotyczących klientów, państw lub obszarów geograficznych, produktów, usług, transakcji lub kanałów ich dostaw oraz sporządzanie w postaci papierowej lub elektronicznej oceny tego ryzyka i jego aktualizacja nie rzadziej niż co dwa lata. Przy ocenianiu ryzyka instytucje obowiązane mogą uwzględniać obowiązującą krajową ocenę ryzyka, jak również sprawozdanie Komisji Europejskiej, o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 dyrektywy 2015/849 (art.27 ustawy);
- stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego (art. 33 – 37, art. 39, art.41 ustawy);
UWAGA! Od 31.10.2021 r. wszystkie fundacje i stowarzyszenia zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym zostały ujęte w katalogu podmiotów zobligowanych do zgłaszania swoich beneficjentów rzeczywistych (obowiązek ten nie dotyczy wyłącznie stowarzyszeń zwykłych). Zgłoszenia można dokonać poprzez stronę https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/
Definicja beneficjenta rzeczywistego została wskazana w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy.
- stosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 43 – 46 ustawy);
- dokumentowanie zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji (art. 34 ust. 3 ustawy);
- prowadzenie bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji, w stosunku do klientów wobec, których stosuje się wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego (art. 43 ust. 3 ustawy);
- podejmowanie działań określonych w art. 43 ust. 4 ustawy, w przypadku ujawnienia transakcji skomplikowanej, przeprowadzonej w nietypowy sposób, opiewającej na wysokie kwoty, które wydają się nie mieć uzasadnienia prawnego lub gospodarczego;
- przechowywanie dokumentacji uzyskanej w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego oraz dowodów m.in. potwierdzających przeprowadzane transakcje (art. 49 ustawy);
- wprowadzenie wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (art. 50 ustawy);
- zapewnienie udziału osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy w programach szkoleniowych dotyczących realizacji tych obowiązków, uwzględniających zagadnienia związane z ochroną danych osobowych (art. 52 ustawy);
- przekazywanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej informacji m.in. o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro, czy wykonanym transferze środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro z wyjątkami wskazanymi w ustawie, itd. (art. 72 ust. 1 ustawy);
- zawiadamianie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej w trybie i na zasadach określonych w ustawie o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 74 ustawy);
- wstrzymywanie transakcji w trybie i na zasadach określonych w ustawie (art. 86 ustawy);
- stosowanie szczególnych środków ograniczających wobec osób i podmiotów określonych w ustawie (art. 117 ustawy).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zgodnie z art. 130 ustawy, stowarzyszenia oraz fundacje będące instytucjami obowiązanymi, podlegają kontroli wykonywania powyższych obowiązków. Kontrolę sprawuje: Generalny Inspektor Informacji Finansowej będący równocześnie koordynatorem kontroli. Kontrolę sprawują także podmioty wymienione w art. 130 ust. 2 ustawy, w tym:
- minister lub starosta w odniesieniu do fundacji – na zasadach określonych w ustawie o fundacjach,
- wojewoda lub starosta w odniesieniu do stowarzyszeń – na zasadach określonych w ustawie Prawo o stowarzyszeniach.
Kontrola, jest przeprowadzana przez organy na podstawie rocznego planu kontroli bądź doraźnie - nieprzewidziana w planie kontroli (art. 131). Kontrola może być realizowana przez co najmniej dwóch imiennie upoważnionych przez organ pracowników/ kontrolerów (art. 133). Szczegółowy zakres upoważnienia do kontroli określa art. 133 ust. 2. Z przeprowadzonej kontroli sporządzany jest protokół (art. 141) oraz wystąpienie pokontrolne (art. 142).
Instytucje obowiązane, które nie dopełnią obowiązków nałożonych ustawą wskazanych w art. 147, art. 148 i art. 149, podlegają karom administracyjnym (art. 150). Za niedopełnienie obowiązków nałożonych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, oprócz kar administracyjnych, grozi również odpowiedzialność karna.
Wobec powyższego, w przypadku przyjęcia lub dokonania płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, jednorazowo lub w drodze więcej niż jednej transakcji, prosimy o pisemne zgłoszenie na niżej wskazanym wzorze oświadczenia do Starosty Bydgoskiego informacji, że Stowarzyszenie lub Fundacja jest instytucją obowiązaną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 21 i 22 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.