Logo Powiatu Bydgoskiego

EWIDENCJA ZABYTKÓW

W poszczególnych miejscowościach gminy Nowa Wieś Wielka znajdują się obiekty w liczbie: 

Miejscowość liczba obiektów: Brzoza 38 Chmielniki 2 Dąbrowa Wielka 11 Dobromierz 8 Dziemionna 13 Jakubowo 6 Januszkowo 9 Kobylarnia 2 Kolankowo 2 Leszyce 9 Nowa Wieś Wielka 14 Nowa Wioska 3 Nowe Smolno 4 Olimpin 8 Olimpin-Wałownica 1 Prądocin	14 Tarkowo Dolne 5 RAZEM 149 

Łącznie w ewidencji zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego z terenu gminy Nowa Wieś Wielka znajduje się 149 OBIEKTÓW. Są to: układy ruralistyczne, kościoły, krzyż, kapliczki, plebania, pomnik, przedszkole, domy, zespół dworca, zagrody, zespoły domów, cmentarze ewangelickie i rzymsko-katolickie, dawna szkoła, szkoły, dawna pastorówka, stodoła, budynki gospodarcze, chaty drewniane, dworzec, droga brukowa, pompa oraz leśniczówka. Wśród obiektów wpisanych do ewidencji znajdują się ponadto:

  • Zespół dworca składający się z: dworca, budynku ekspedycji, dawnego szaletu, budynku magazynowego, 3 domów, 4 budynków gospodarczych i 4 innych obiektów
  • Zespoły domów składające się z: 11 domów, 2 bram słupowych, 9 budynków gospodarczych oraz 3 stodół

Obiekty gminy Nowa Wieś Wielka wpisane do ewidencji zabytków:

Liczba obiektów: Układ ruralistyczny 3 Kościół 1 Krzyż 1 Kapliczka 3 Plebania 1 Pomnik 1 Przedszkole 1 Dom 47 Zespół dworca 1 (łącznie 15) Zagroda	5 Zespół domu 8 (łącznie 25) Cmentarz ewangelicki 16 Cmentarz rzymsko-katolicki 2 Dawna szkoła	1 Szkoła	4 Dawna pastorówka 1 Stodoła 1 Budynek gospodarczy 15 Chata drewniana 2 Dworzec 1 Droga brukowa 1 Pompa  1 Leśniczówka 1 RAZEM 149

Na szczególne wyróżnienie zasługują obiekty:

1)      Kościół w Dąbrowie Wielkiej pw. Matki Boskiej Królowej Polski, powstały w 1900 r.

O kościele w Dąbrowie Wielkiej: 

https://archidiecezja.pl/kuria_parafie/rejon-inowroclawski/dekanat-zlotnicki/dabrowy-wielkie-par-pw-mb-krolowej-polski/  

https://www.nowawieswielka.pl/zabytki.html  

2)      Pomnik upamiętniający poległych w Brzozie Powstańców Wielkopolskich z 1918-1919 r. – wzniesiony w 1923 r. przez mieszkańców z inicjatywy hrabiny Marii Skórzewskiej; został zniszczony w 1940 r. W 2011 r. został odbudowany przez władze samorządowe gminy, przy współudziale środków unijnych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007/2013.

O pomniku w Brzozie: 

https://www.nowawieswielka.pl/pomnik-w-brzozie.html  

https://pw.ipn.gov.pl/pwi/pamiec/miejsca-pamieci/8038,BRZOZA-gmina-Nowa-Wies-Wielka-powiat-bydgoski.html