Logo Powiatu Bydgoskiego
Powróć do: GMINA KORONOWO

REJESTR ZABYTKÓW

BUSZKOWO17.07.1997 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano Most kolejowy nad rzeką Krówką w Buszkowie zbudowany w 1909 r. 

Most w Buszkowie „z lotu ptaka”: https://www.youtube.com/watch?v=gG_o-sm6Krs

O wiadukcie w Buszkowie: https://odznaki.org/odznaka/szlakiem-zabytkowych-mostow-w-polsce/ 


BYSZEWOSanktuarium w Byszewie – Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Królowej Krajny

W skład zespołu kościoła pocysterskiego, obecnie parafialnego pw. Świętej Trójcy w Byszewie wchodzą: 

  • Kościół wpisany do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego dnia 04.03.1931 r.

oraz obiekty wpisane do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego dnia 10.05.2013 r.:

  • Dzwonnica 
  • Cmentarz przykościelny 
  • Historyczne ogrodzenie cmentarza 
  • Spichlerz przy plebanii wraz z częścią działki nr 35

Kościół powstał w latach 1645–1663 i został przebudowany w II poł. XVIII w. W kościele znajdują się ponadto:

  •  Obraz Matki Bożej z XIII w.
  •  Herby i portrety trumienne z II poł. XVII w.
  •  Sukienka Maryi z XVII w.

O kościele: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/kosciol-parafialny-p-w-sw-trojcy-w-byszewie  

http://www.sanktuariumbyszewo.eu/index.php/pl/ 

https://diecezja-pelplin.pl/parafie/parafia-pw-swietej-trojcy-w-byszewie/   

http://www.sanktuariumbyszewo.eu/index.php/pl/2014-11-30-11-27-47/historia  

http://www.map4u.pl/pl/poi/3279795  

Kościół widok „z lotu ptaka”: https://www.youtube.com/watch?v=isQ5_H95z_g  

Kościół na starej fotografii: https://kpbc.umk.pl/publication/234639/byszewo-kosciol-parafialny-pw-swietej-trojcy?language=de  


GOŚCIERADZ21.02.1996 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano założenie dworsko-parkowe w Gościeradzu złożone z: 

  • Dwór z 1933 r. według projektu Leona Wyczółkowskiego i inż. Kazimierza Sulisławskiego
  • Park z II poł. XIX w.

Leon Wyczółkowski w latach 1922-1936 spędzał tu każde swoje wakacje.

O założeniu w Gościeradzu: 

https://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1008/Goscieradz/  

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/dworek-w-goscieradzu  

https://borytucholskie.net/leon-wyczolkowski/  

https://rme.cbr.net.pl/index.php/w-polskich-dworach-dworkach/1528-dworek-w-goscieradzu-ukochane-miejsce-leona-wyczolkowskiego  


HUTA15.05.1991 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano założenie dworsko-parkowe w Hucie, na które składają się: 

  • Dwór zbudowany w stylu neogotyku angielskiego w XIX w. (1845 r.)
  • Park z XIX w.
  • Stajnia z 1897 r.
  • Gorzelnia z 1897 r.

O założeniu w Hucie: https://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1024/Huta/  


KORONOWO – STARE MIASTO16.09.1957 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano Dzielnicę Starego Miasta w Koronowie. Miasto założono pod nazwą Byszewo na prawie magdeburskim w czasach Kazimierza Wielkiego. Akt lokacyjny nadano 18 grudnia 1368 r., natomiast przywilej lokacyjny w 1370 r.. Nazwa Corunowo pojawiła się w XIV w., zaś w źródłach w 1426 r. Herb pozostaje ten sam od końca XIV w. Pierwsza informacja o herbie pojawiła się na pieczęci miejskiej pochodzącej z 1399 r.Kamienice Starego Miasta powstały głównie w XIX w. i na pocz. XX w.

O obiekcie: 

https://zabytek.pl/pl/obiekty/koronowo-dzielnica-starego-miasta 

https://www.koronowo.pl/gmina/historia/historia-miasta/powstanie-miasta  

http://www.naszaprzeszlosc.pl/files/tom096_01.pdf   

https://www.perlypolski.pl/miasta-i-wsie/historia/159-koronowo/297  


KORONOWO – CMENTARZ PRZY KOŚCIELE ŚW. ANDRZEJA25.10.2016 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano cmentarz z końca XIV w. znajdujący się przy kościele filialnym pw. św. Andrzeja i położonym na działce nr 959 przy ul. Farnej 25 w Koronowie. W 1368 r. pojawiały się wzmianki o cmentarzu przykościelnym.

O cmentarzu:

https://koronowo.net.pl/pl/545_historia/661_koronowo-z-dawnych-lat/4077_ko-ciol-pw-w-andrzeja-w-koronowie-tak-wygl-dal-dawniej.html 

https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-250889


KORONOWO – KOŚCIÓŁ ŚW. ANDRZEJA04.03.1931 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano kościół filialny pw. św. Andrzeja w Koronowie. W latach 1382-1396 zbudowano tutaj kościół drewniany. Obecny budynek powstał w 1599 r. Ołtarz znajdujący się w kościele pochodzi z 1740 r. Ponadto znajdziemy tutaj obraz Matki Boskiej z dzieciątkiem w srebrnej sukience

O kościele w Koronowie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/kosciol-sw-andrzeja  

http://www.parafiakoronowo.pl/historia 

https://koronowo.net.pl/pl/545_historia/661_koronowo-z-dawnych-lat/4077_ko-ciol-pw-w-andrzeja-w-koronowie-tak-wygl-dal-dawniej.html  


KORONOWO – ZESPÓŁ KLASZTORUDo rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano zespół klasztoru Zakonu Cystersów w Koronowie złożony z: 

  • Kościół klasztorny, obecnie parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP wpisany dnia 04.03.1931 r.
  • Pałac opata, wpisany do rejestru dnia 24.04.1995 r.

BYŁE OPACTWO CYSTERSKIE W KORONOWIECystersi w Koronowie pojawili się w 1288 r. Budowę kościoła rozpoczęto w 1289 r. Początkowo był murowany z cegły w stylu gotyckim. Na przeł. XVII/XVIII w. przebudowano kościół ze stylu gotyckiego na barokowy. W 1819 r. doszło do kasacji zakonu. Budynki przekształcono w więzienie.

O założeniu: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/zespol-poklasztorny-cysterski-kosciol-od-2000-r-kolegiata-a-od-2010-r-bazylika-mniejsza 

https://www.koronowo.pl/gmina/historia/cystersi-w-koronowie  

http://www.parafiakoronowo.pl/historia  

Widok na Koronowo – bazylika pw. Wniebowzięcia NMP (dawne Opactwo Cystersów w Koronowie) https://www.youtube.com/watch?v=hpM78iqaLgs 


KORONOWO – SYNAGOGA24.06.1996 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano Synagogę znajdującą się w Koronowie na ul. Szkolnej 6. Synagoga powstała w 1856 r. W 2016 r. po renowacji funkcjonuje jako Centrum Kultury "Synagoga".

O synagodze w Koronowie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/synagoga  

https://www.facebook.com/cksynagoga/?locale=pl_PL  

https://film.kujawsko-pomorskie.pl/synagoga-w-koronowie/ 

http://www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl/opisy/1c/koronsyn.htm 

 https://kulturawzasiegu.pl/kulturalne-miejsca/centrum-kultury-synagoga-w-koronowie/  


KORONOWO – CMENTARZ ŻYDOWSKI03.01.1990 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano cmentarz żydowski (KIRKUT) znajdujący się w Koronowie. Został założony w 1817 r.. a zamknięty w 1967 r. Na cmentarzu znajduje się kilkaset nagrobków i macew (najstarsza z 1830 r.).

O cmentarzu w Koronowie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/cmentarz-zydowski  

https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/k/392-koronowo/114-cmentarze/16672-cmentarz-zydowski-w-koronowie-ul-kolejowa  

https://zabytek.pl/pl/obiekty/koronowo-cmentarz-zydowski 

http://cmentarze-zydowskie.pl/koronowo.htm 


KORONOWO – RATUSZ02.12.2011 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano ratusz – budynek główny w Koronowie zbudowany w stylu późnoklasycystycznym w I poł. XIX w. Budynek został rozbudowany w 1913 r.Oryginalny budynek ratusza w Koronowie pochodził z XIV w., lecz został przebudowany w XVII i XIX w. Herb miasta pozostaje ten sam od końca XIV w.

O ratuszu w Koronowie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/ratusz-miejski 

 https://zabytek.pl/pl/obiekty/koronowo-ratusz  

https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/k/392-koronowo/96-historia-miejscowosci/67481-historia-miejscowosci  

https://infoturystyka.pl/obiekt/Ratusz%20Miejski%20w%20Koronowie.html  


KORONOWO – MŁYN03.04.1957 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano Młyn wodny znajdujący się w Koronowie, zwany również Diabelskim Młynem. Pierwotna budowla powstała ok. 1800 r. Młyn wodny pochodzi z I poł. XIX w. Przed 1919 r. spłonął i odbudowano go w I poł. XX w. Obecnie odnowiony młyn jest otwarty dla zwiedzających, natomiast wewnątrz znajduje się restauracja.

O młynie w Koronowie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/diabelski-mlyn 

https://www.modernizacjaroku.org.pl/pl/edition/1104/object/1381/mlyn-wodny-i-restauracja-diabelski-mlyn-koronowo https://metropoliabydgoszcz.pl/a/191/diabelskimynwkoronowieodzyskaswjblask 

O restauracji w Diabelskim Młynie:  

https://www.facebook.com/diabelski.mlyn.koronowo/?locale=pl_PL  

https://diabelskimynkoronowo.eatbu.com/?fbclid=IwAR2irzhIpsyKp4nRlAx9QIoUSuBE2C8LRi5xf8dm2Z9XXLz1FDdkalHsjVU&lang=pl 


KORONOWO – MOST21.07.1997 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano most kolejowy wąskotorowy nad Brdą w Koronowie o 120 m długości i położony 18 m nad rzeką Brdą. Most zbudowano w 1895 r.

O moście w Koronowie: 

https://zabytek.pl/pl/obiekty/koronowo-most-kolejowy-waskotorowy-nad-rzeka-brda 

 https://polska-org.pl/8604127,Koronowo,Most_kolei_waskotorowej_rz_Brda_Koronowo.html  

Widok na most „z lotu ptaka”: https://www.youtube.com/watch?v=UHeTFve2xuA  

O kolei w Koronowie: https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=linie&id=1069&okno=galeria2  


KRĄPIEWO05.06.1987 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano założenie dworsko-parkowe w Krąpiewie:

  • Dwór zbudowany w stylu klasycystycznym w I poł. XIX w.
  • Park krajobrazowy z poł. XIX w.
  • Spichlerz

O założeniu w Krąpiewie: 

https://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1097/Krapiewo/  

http://www.dioblina.eu/Dwor_w_Krapiewie  

https://zabytek.pl/pl/obiekty?szukaj=Kr%C4%85piewo  


LUCIM15.06.1985 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano Dwór w miejscowości Lucim pochodzący z I poł. XIX w. Wokół dworu zachowały się pozostałości parku z poł. XIX w., podwórze gospodarcze z zabudowaniami, stodoła i spichlerz.

O dworze w Lucimiu: 

https://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1134/Lucim/  

https://pomorska.pl/u-luczkowskich-w-lucimiu-dwor-sercem-malowany/ar/c13-14871955  


ŁĄSKO WIELKIE04.03.1931 r. (kościół) oraz 10.12.2010 r. (pozostałe obiekty) do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano zespół kościoła parafialnego p.w. św. Anny w Łąsku Wielkim, złożony z:

  • Kościół powstały w 1767 r. w stylu barokowym; natomiast odnowiony w 1892 r.
  • Cmentarz przy kościele, na którym znajdują się grobowce i płyty kamienne z XIX w.
  • Dzwonnica z poł. XIX w., powstała w stylu klasycystycznym
  • Ogrodzenie cmentarza od strony południowozachodniej

W kościele znajdują się:

  • Obrazy z I poł. XIX w., w tym "Przemienienie" Rafaela
  • Tablice upamiętniające bitwę z 1410 r. i ku czci poległych w czasie II wojny światowej 

O założeniu:

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/kosciol-parafialny-p-w-sw-anny-w-lasku-wielkim  

https://zabytek.pl/pl/obiekty/lasko-wielkie-kosciol-par-pw-sw-anny  

O parafii: https://www.lasko-wielkie.pl/  


MĄKOWARSKO23.08.2004 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca powstały w latach 1790-1791, przebudowany w XIX w. oraz cmentarz przykościelny. W kościele znajdują się:

  • Krucyfiks z XVIII w. 
  • Ołtarz główny z XVIII w.
  • Chrzcielnica z ok. 1740 r.
  • Dwa konfesjonały rokokowo-klasycystyczne

O kościele w Mąkowarsku: https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/kosciol-parafialny-p-w-sw-wawrzynca  

O parafii: 

https://diecezja-pelplin.pl/parafie/parafia-pw-swietego-wawrzynca-w-makowarsku/  

https://www.facebook.com/makowarskoparafia/?locale=pl_PL  


NOWY JASINIEC18.10.1934 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano ruiny zamku w Nowym Jasińcu wraz z terenem okalającym je i porosłymi drzewami oraz krzewami. Pierwszy zamek w Nowym Jasińcu powstał w końcu XIII w. i został przebudowany w stylu gotyckim na pocz. XIV w. Do dzisiaj zachowały się tylko ruiny tego obiektu.Jan Długosz w swojej kronice wspominał o zamku pod 1433 r.

O zamku w Nowym Jasińcu: 

https://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1201/Nowy_Jasiniec/  

https://www.zamki.pl/?idzamku=nowyj  

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/ruiny-zamku-w-nowym-jasincu  

https://medievalheritage.eu/pl/strona-glowna/zabytki/polska/nowy-jasiniec-zamek/  

https://zabytek.pl/pl/obiekty/nowy-jasiniec-ruiny-zamku  


WIERZCHUCIN KRÓLEWSKI11.12.2009 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano kościół parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wierzchucinie Królewskim. Kościół powstał w latach 1929-1930.

O parafii:

http://diecezja.bydgoszcz.pl/2009/02/21/wierzchucin-krolewski-w-piotra-i-pawa/  

https://parafia.com.pl/wierzchucin-krolewski  


 WTELNO08.06.1955 r. do rejestru zabytków Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisano kościół parafialny pw. św. Michała we Wtelnie powstały w latach 1785-1787, przebudowany w 1863 r. oraz 1908 r. W kościele znajdują się: 

  • Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pocz. XVII w. w srebrnych sukienkach
  • Rokokowe inne obrazy z XVIII w.

O kościele we Wtelnie: 

https://www.koronowo.pl/turystyka/ciekawe-miejsca-i-zabytki/kosciol-parafialny-p-w-sw-michala-archaniola  

O parafii: http://diecezja.bydgoszcz.pl/2009/03/11/wtelno-w-michaa-archanioa/